21.10.2024. » 08:32
#9 Ratni zločini u opštini Istok: Optuženi Pantić i Zarić izjasnili se kao nevini
Momir Pantić i Žarko Zarić, optuženi za ratne zločine počinjene na teritoriji opštine Istok, izjasnili su se kao nevini po optužbama koje je protiv njih podiglo Specijalno tužilaštvo Republike Kosovo.
Momir Pantić i Žarko Zarić, optuženi za ratne zločine počinjene na teritoriji opštine Istok, izjasnili su se kao nevini po optužbama koje je protiv njih podiglo Specijalno tužilaštvo Republike Kosovo.
Na prvom ročištu, održanom 7. oktobra 2024. godine, na sudu u Prištini, Pantić i Zarić su izjavili da nisu krivi.
Prema optužnici, Momir Pantić, bivši šef policijske stanice u Istoku, i bivši policajac Žarko Zarić, optuženi su da su zajedno počinili krivično delo ratnih zločina protiv civilnog stanovništva.
Nakon što je specijalni tužilac Iljir Morina pročitao optužnicu, sudija Valjon Kurtaj je pitao optužene o njihovoj krivici.
„Nisam počinio, niti sam naredio bilo koji od opisanih događaja, ali sam kriv jer sam tokom 1998-1999. godine spasao hiljade albanskih života“, rekao je optuženi Momir Pantić.
„99% stanovništva Istoka zna da sam to uradio sa policijom za koju me tužilac optužuje, i to ću dokazati na sudu. Bio sam komandant unutrašnjih poslova, a ne komandant policije“, dodao je Momir Pantić.
„Ne priznajem krivicu. Nisam bio učesnik niti saučesnik“, izjavio je drugi optuženi, Žarko Zarić.
Šta stoji u tužalčkim spisima?
Prema optužnici od 1. septembra 2024. godine, optuženi Momir Pantić i Žarko Zarić terete se da su u periodu 1998-1999. godine, u opštini Istok, počinili teške povrede pravila međunarodnog prava, u saučesništvu sa ostalim pripadnicima srpskih policijskih snaga.
Prema optužnici, Momir Pantić, delujući kako na osnovu lične odgovornosti, tako i komandne odgovornosti kao načelnik Policijske stanice u Istoku, počinio je dela ubistva, mučenja, nečovečnog postupanja, zastrašivanja, uništavanja imovine, masovne deportacije i etničkog čišćenja nad civilnim albanskim stanovništvom u opštini Istok.
Prva tačka optužnice navodi da su u martu 1998. godine, u selu Ljubožde, u opštini Istok, srpske policijske snage pod Pantićevim rukovodstvom izvele policijsku akciju protiv porodice Pepaj. U ranim jutarnjim satima, policija je ušla u naselje Pepaj i silom izvela sve muškarce iz njihovih domova, prebijajući ih i udarajući kundacima pušaka po raznim delovima tela.
Optužnica dalje navodi da su, nakon izbacivanja muškaraca iz kuća, policajci primorali te ljude da se okupe u dvorištu Afrima Pepaja, naredivši im da se, pod pretnjom oružjem, naslone na zid. Nakon što su mlade odvojili od starijih, starije muškarce su pustili, dok su povređene osobe XH. P., I. P., I. P., SH. P., J. P., A. P., R. P., N. P. i SH. P., koji su bili mlađe dobi, službenim vozilima odveli u Policijsku stanicu u Istoku, gde su ih prebijali i mučili na najnehumaniji način.
Druga tačka optužnice tvrdi da su u martu 1998. godine, po naređenju Pantića u Istoku, srpske policijske snage automatskim oružjem napale građane koji su protestovali protiv masakra porodice Jašari u Prekazu.
Dalje se navodi da su policajci naišli na protestante koji su išli prema centru Istoka i najpre im naredili da se raziđu. Nakon što su protestanti mirno ignorisali to naređenje i nastavili svoj marš, optuženi Momir Pantić, kao načelnik Policijske stanice u Istoku, naredio je srpskim policijskim snagama da pucaju („pucajte“). Policija je sprovela dato naređenje i otvorila vatru na protestante.
Optužnica dalje navodi da su mnogi protestanti ranjeni od strane ovih hitaca, a ozbiljne povrede zadobili su R. M. i H. SH. Protestanti su potom raspršeni, pri čemu su neki u teškom stanju lečeni kod kuće, dok su drugi primili pomoć u ambulanti.
Treća tačka optužnice navodi da su 29. avgusta 1998. godine, u selu Šušice, u opštini Istok, pod Pantićevom komandom, policijske snage opkolile kuću porodice Salihaj oko 6:00 ujutru. Nakon što su primetili da im seno gori, članovi porodice Salihaj su izašli napolje da provere situaciju, samo da bi otkrili da su okruženi naoružanim srpskim policajcima sa oklopnim vozilima. Policija je odmah otvorila vatru na kuću porodice i ranila I. S.
Prema navodima Tužilaštva, mnogi ljudi su bili ranjeni, a devet članova porodice Salihaj je ubijeno. Žene i deca su bila primorana da napuste kuću, međutim, žrtva F. S. je odbila da napusti telo svog preminulog sina H. i ostala je u kući. Kasnije te večeri, policija je naredila sahranu žrtava, koja je obavljena 30.08.1998. godine.
Optužnica navodi da su tela žrtava I. S., SH. S., A. S., H. S., H. S., M. S., A. S., N. G. (nećak porodice Salihaj) bila sahranjena na seoskom groblju, dok se sudbina F. S. nije znala sve dok njeno telo nije pronađeno u selu Padalište.
Četvrta tačka optužnice navodi da su u jesen 1998. godine, u večernjim satima, u selu Ljubožde, srpske policijske snage maltretirale povređene S. K., G. M. i G. B., dok su se vraćali s planine. Kada su stigli na mesto zvano „Dagić“, zaustavila su ih četvorica policajaca iz Policijske stanice u Istoku. Među policajcima je bio optuženi Žarko Zarić, naoružan dugom puškom i obučen u uniformu srpske policije, plavu i sa šarama.
Dosije dalje detaljno opisuje kako su povređeni skinuti s traktora, polegnuti na zemlju, te brutalno prebijani i mučeni kundacima kalašnjikova i udarcima u različite delove tela.
U jednom trenutku, optuženi Zarić je uhvatio povređenog S., podigao ga i naslonio na traktor. Dok je drugi traktor sa upaljenim svetlima prolazio u mraku, povređeni je prepoznao Zarića i uzviknuo: „Žarko, jesi li to ti?“ Na to je Zarić reagovao besno, gurnuvši cev mitraljeza u usta čoveka, razderavši mu donju usnu i povredivši nepce, što je izazvalo krvarenje. Nakon što su izdržali fizička i psihička zlostavljanja, žrtve su na kraju puštene da se vrate kući.
Peta tačka optužnice navodi da su u martu 1999. godine, u selu Ljubožde, srpske policijske snage, uključujući optuženog Žarka Zarića, pod Pantićevim rukovodstvom, napale naselje „Pepaj“. Najpre su otišli do kuće I. P. i naredili mu da obavesti stanovnike da isprazne svoje domove u roku od 3-4 sata, prisiljavajući seljane da beže prema selu Studenica.
Optužnica tvrdi da je A. P. ostao kod kuće, ali da je nakon 2-3 nedelje napustio kuću i pridružio se ostalim članovima porodice koji su boravili u selu Studenica. Ispričao je da su, dok su on, I. i G. bili kod kuće, optuženi Žarko Zarić i drugi policajci došli tamo.
Najpre su izveli A. i I. iz kuće u dvorište, dok je G. ostao unutra. Optuženi Žarko i ostali policajci tada su ušli u kuću i sobu u kojoj je bio G. Ubili su ga i napustili kuću. A. i I. su se vratili u kuću i zatekli G. mrtvog, sa prerezanim grlom.
Optužnica dalje tvrdi da su se, kako su se optuženi kretali od kuće do kuće, pregledali domove i potom ih zapalili, što je dovelo do smrti sledećih osoba: A. P., G. P., A. P., B. D., starica iz porodice Ćetin.
Šesta tačka optužnice tvrdi da su krajem marta 1999. godine, u selu Vrnić, srpske policijske snage iz Policijske stanice u Istoku, po direktivama optuženog Pantića, naredile stanovnicima sela Vrnić da napuste svoje kuće i krenu ka Albaniji. Međutim, većina stanovnika sela Vrnić sklonila se u brda Staroselo, iznad sela Sušica, gde su se već nalazili mnogi stanovnici okolnih sela.
Optužnica dalje navodi da su, nakon nekoliko dana provedenih na planini, 04.05.1999. godine srpske policijske snage počele granatiranje sa obe strane udoline Starosela, što je nateralo civile da se kreću ka Istoku, preko Đurakovca. Na tom putu su svedočili kako celo selo Sušica gori, a svaki put kada su naišli na srpske naoružane snage bili su zlostavljani, brutalno prebijani i oduzimana im je imovina.
Takođe se navodi da su u blizini sela Landovica kolone civila bile primorane da se vrate u Istok, iako nisu imali gde da se vrate jer su njihove kuće bile spaljene. Preko 700 ljudi bilo je smešteno u prostorijama osnovne škole „Martin Camaj“ u selu Kovrage, gde su ostali oko 10 dana.
Dana 06.04.1999. godine, oko 16:00 časova, prema dosijeu Tužilaštva, iz pokretnog automobila pucano je na albanske civile koji su se nalazili u školskom dvorištu, pri čemu je ubijen B. B., star 13 godina. Tokom boravka u školi, albanske civile posetio je Momir Pantić, koji je pitao da li među njima ima vojnika OVK. Nekoliko dana kasnije, policajci iz Policijske stanice Đurakovca naredili su svim civilima smeštenim u školi da napuste zgradu i nastave ka Albaniji.
Prema sedmoj tački optužnice, 26.03.1999. godine, u selu Padalište, opština Istok, srpske policijske i vojne snage Policijske stanice u Istoku, po direktivama optuženog Pantića, prvo su opkolile selo Padalište, a zatim ga počele granatirati iz daljine, uništavajući kuće i ubijajući mnoge civile.
Dalje se navodi da su službenici policijske stanice Istok ušli u selo i pretražili kuće jednu po jednu, izvodeći sve civile napolje. Kao rezultat ove operacije, ubijeno je oko 19 članova porodice Imeri.
Osma tačka optužnice navodi da su 27.03.1999. godine u selu Sušica policajci Policijske stanice u Istoku, po direktivama optuženog Pantića, naredili stanovnicima da napuste svoje kuće. Kao rezultat ove naredbe i iz straha da će biti ubijeni, stanovnici su napustili svoje domove i sklonili se na planinu u blizini sela, gde su ostali nekoliko dana.
Dalje se navodi da su bili primorani da napuste i ovo sklonište, jer su im srpske vojne snage naredile da krenu ka Albaniji. Tokom tog puta, civili su bili zlostavljani i mučeni od strane srpskih snaga.
Dosije dalje navodi da su, po dolasku u Prizren, ove civile zaustavile srpske snage i prisilile ih da se vrate u Istok. Po povratku u Istok, srpske policijske snage iz Policijske stanice u Istoku, po naređenju optuženog Pantića, zadržale su ih i prvobitno smestile u skladište.
Dalje se navodi da su, nakon 2 ili 3 dana, premešteni u kuće porodice Aljušaj. U tom periodu, povređena H.A., koja je bila trudna, rodila je svoju ćerku, D., 30.05.1999. godine, pod izuzetno teškim uslovima. Uprkos ovim teškoćama, uspeli su da prežive do kraja rata.
Prema devetoj tački optužnice, 01.04.1999. godine, u ranim jutarnjim časovima, selo Crnce, u opštini Istok, postalo je mesto brutalnog i nasilnog napada srpskih policijskih snaga iz Policijske stanice u Istoku, pod vođstvom optuženog Pantića. U okviru tadašnjih bezbednosnih struktura, policijska jedinica sprovela je nemilosrdnu operaciju protiv porodice Rešaj.
Napad je započeo opsadom kuće I. R., nakon čega je usledila nemilosrdna akcija, tokom koje je ubijeno šest nevinih članova porodice Rešaj: K.R., Z.R., I.R., Sh.R., uključujući R.R., koji je bolovao od teških mentalnih poremećaja.
Optužnica dalje navodi da su, nakon ubistava, policajci zapalili kuću, ostavljajući tela žrtava da gore unutra kako bi prikrili zločin.
Deseta tačka optužnice tvrdi da su 13.04.1999. godine, u selu Studenica, srpske policijske snage iz Policijske stanice u Istoku, po direktivama optuženog Pantića, napale porodicu Ljipaj. Nakon ulaska u selo iz pravca Ljubožde, prema izvoru Vrela, sistematski su išli od kuće do kuće, proveravajući i spaljujući domove. Tom prilikom su ubili ukupno 14 albanskih civila u kući pokojnog S.Z., od kojih je devet identifikovano: F.L. (66 godina), S.L. (35 godina), L.L. (13 godina), S.L. (64 godine), Q.L. (15 godina), M.L. (13 godina), H.M. (69 godina), Nj.L. (14 godina) i S.Z. (85 godina).
Žrtve su se ranije tog jutra vratile kući kako bi pripremile hranu za članove porodice koji su se sklonili u obližnju planinu sa ostalim civilima, misleći da su bezbedni. Međutim, od tog dana, ništa se nije znalo o njihovoj sudbini sve do 25.06.1999. godine, kada su njihova tela pronađena u bunaru u dvorištu S.Z. Uz pomoć španskih trupa KFOR-a, tela su ekshumirana i identifikovana.
Prema jedanaestoj tački optužnice, 08.05.1999. godine, u selu Staradran, srpske policijske snage iz Policijske stanice u Istoku, pod vođstvom optuženog Pantića, ubile su 15 albanskih civila, dok su dve osobe nestale.
Optužnica navodi da su tog dana srpske policijske i vojne snage zadržale civilno stanovništvo sela, opljačkale ih pre nego što su odvojili muškarce od žena. Nedugo zatim, napali su muškarce oružjem, ubivši 16 albanskih civila u dvorištu povređenog Z.E., od kojih niko nije bio umešan u oružani sukob. Žrtve navedene u optužnici su: D.G., H.E., N.E., M.E., Sh.E., N.E., A.E., I.A., M.D., B.D., R.Sh., G.I., B.M. i J.A. Šesnaesta žrtva, N.E., preživela je napad.
Optužnica navodi da su tela ubijenih civila sahranili članovi romske zajednice, koji su to morali da urade pod prisilom srpskih policijskih i vojnih snaga.
Prema dvanaestoj tački optužnice, 08.05.1999. godine, srpske policijske snage, pod komandom optuženog Pantića, načelnika Policijske stanice u Istoku, opkolile su selo Staradran. Kao rezultat ove akcije, stanovnici sela bili su primorani da napuste svoje domove i pridruže se konvoju koji je išao prema Albaniji.
Prema optužnici, kada su civili stigli u selo Zalč, zaustavile su ih srpske snage obučene u kamuflažne uniforme i sa crvenim trakama oko ruke. Među njima su bili komandir Policijske stanice u Đurakovcu, Miloš Stojković, Ekrem Bajrović, Moma Salutić, i policajac poznat pod nadimkom "Banjac."
Optužnica dalje navodi da su muškarci bili odvojeni od svojih porodica i zatvoreni u prodavnici u Šalaju, dok su žene i deca bila primorana da nastave pešačenje prema Klini. Muškarci su tamo držani do 17:00 časova, nakon čega je oko 100 zatvorenika prevezeno kamionom u zatvor u Gurrakocu, gde su bili brutalno pretučeni.
Prema optužnici, zatvorenike u Gurrakocu su ispitivala dva srpska policajca u civilu, od kojih je jedan bio optuženi Momir Pantić.
Tačka 13 optužnice tvrdi da su 19.05.1999. godine NATO snage bombardovale zatvor Dubrava u selu Dubrava, opština Istok, ciljajući posebno paviljon "C" zatvora. Kao rezultat toga, ubijena su tri albanska zatvorenika.
Nakon bombardovanja, srpske policijske snage, pod komandom optuženog Pantića, stigle su u zatvor Dubrava kako bi ponovo preuzele kontrolu nad situacijom. Čuvari zatvora su se već pozicionirali izvan zidina zatvora zbog haosa izazvanog eksplozijom. Neka vrata zatvora su bila razneta eksplozijom, dok su druga nasilno otvorili zatvorenici, koji su se okupili u dvorištu zatvora.
Optužnica dalje navodi da su, nakon što su bombardovanja prestala, srpske snage, uključujući čuvare i specijalne jedinice iz Policijske stanice u Istoku, ušle u zatvor i primenile sistematsko nasilje. Optuženi Gavrilo Milosavljević, zajedno sa drugim zatvorskim osobljem, učestvovao je u brutalnom i nehumanom premlaćivanju, kao i u verbalnim i fizičkim zlostavljanjima albanskih zatvorenika, isključivo na osnovu njihove etničke pripadnosti.
Optužnica dalje navodi da su NATO bombardovanja nastavljena 21.05.1999. godine, pri čemu su pogođeni i drugi paviljoni i pomoćni objekti zatvora, osim sale za vežbanje. Ubijeno je 18 albanskih zatvorenika, a desetine drugih su ranjene.
Ujutro 22.05.1999. godine, srpski stražari, naoružani srpski zatvorenici, policijske snage i Specijalne jedinice pod komandom Policijske stanice u Istoku okupili su albanske zatvorenike na sportskom terenu. Zatvorenici su bili postrojeni uz zid pod izgovorom da će biti prebrojani i prebačeni na sigurniju lokaciju.
Čim su zatvorenici bili podeljeni u grupe, primetili su da su se stražari, uniformisana lica i naoružani srpski civili pojavili iz stražarnice i zidova zatvora. Otvorili su vatru na zatvorenike sa svih strana, koristeći različite vrste vatrenog oružja. Takođe su preko zidina zatvora bacane bombe, usmrtivši i ranivši mnoge albanske zatvorenike. Neki su uspeli da prežive tako što su se bacili na zemlju i pravili se mrtvi.
Čim je pucnjava počela, zatvorenici su počeli da beže i kriju se po zgradama unutar i izvan zatvora, neki čak i u bunarima. Međutim, stražari, zatvorsko osoblje, paravojne snage i policija su ih nastavili juriti i ubijati, čak bacajući ručne granate u bunare, usmrtivši mnoge i ranivši neke.
Optužnica dalje navodi da je određeni broj zatvorenika uspeo da pobegne kotrljanjem prema nižem delu sportskog terena, gde su uspeli da se zaštite od pucnjave. Neki su se sakrili iza gomile zemlje, dok su se drugi sklonili u podrum kuhinje. Ostali zatvorenici su pobegli na brdo, a neki su se sklonili u zatvorske objekte, dok su snajperisti nastavili da pucaju. Preživeli zatvorenici su počeli da vuku ranjene kako bi im pružili medicinsku pomoć, ali srpski stražari i članovi stražarnice su nastavili da ih posmatraju i pucaju iz snajpera, ubijajući dodatne zatvorenike.
Dana 24. maja 1999. godine, pod komandom okrivljenog Momira Pantića, policijski službenici Policijske stanice Istog su iz zatvora Dubrava izveli ranjene i zatvorenike.
Prema odredbi četrnaeste optužnice, pripadnici srpske policije iz Policijske stanice Istok, pod komandom okrivljenog Pantića, kidnapovali su civila muškog pola albanske nacionalnosti, zvanog „A1“, i poslali ga u zatvor Đurakovac.
U početku su ga ispitivali službenici stanice u civilu. Tokom boravka u zatvoru, policijski službenici su ga odveli u osamljeni deo ustanove, gde je seksualno zlostavljan.
U odredbi 15 optužnice navodi se da su srpske policijske snage u Policijskoj stanici Istog, pod komandom okrivljenog Pantića, pozvale još jednu žrtvu, pod pseudonimom „B1“, civila, koja je pozvana u policijsku stanicu na saslušanje. Po dolasku, saslušana je, fizički pretučena, a zatim i seksualno napaćena od strane jednog od policajaca, u prisustvu još petoro policajaca.
Prema šesnaestoj odredbi optužnice, službenici Policijske stanice Istog, zajedno sa pripadnicima policije i vojnih snaga Srbije i SRJ, pod komandom okrivljenog Pantića, učestvovali su u deportaciji, pljački i uništavanju imovine albansko civilno stanovništvo.
U njemu se navodi da su nasilno proterivali civile iz njihovih domova, idući od vrata do vrata, uklanjajući stotine hiljada stanovnika iz sela širom opštine Istok. Nakon što je stanovništvo raseljeno, opljačkali su civilnu imovinu i zapalili skoro svaku kuću u svakom selu, što je dovelo do potpunog uništenja imovine civilnog stanovništva. Spaljeno je oko 5.000 domova, ubijeno je 260 ljudi, uključujući 19 dece, a pričinjena je velika materijalna šteta.
Optuženi Momir Pantić se tako tereti da je u saizvršilaštvu počinio krivično delo „ratni zločin protiv civilnog stanovništva“ iz Krivičnog zakona bivše Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije (u daljem tekstu: KZ SFRJ) kao zakon. na snazi u vreme izvršenja krivičnog dela, trenutno inkriminisano kao zločin protiv čovečnosti.
Prema optužnici, optuženi Žarko Zarić i Momir Pantić optuženi su da su u periodu 1998-1999. godine u Opštini Istok, u saizvršilaštvu sa drugim pripadnicima srpskih policijskih snaga, postupali kršeći pravila međunarodnog prava. .
Prema navodima optužnice, okrivljeni Žarko Zarić je u svojstvu policijskog službenika Policijske stanice u Istoku, izvršavajući naređenja, vršio ubistva, mučenja, nečovječno postupanje, zastrašivanje, uništavanje imovine, masovnu deportaciju i etničko čišćenje albanskog stanovništva u opština Istok.
Prema optužnici, policijski službenici Policijske stanice u Istoku, sa pripadnicima policije i vojnih snaga Srbije i SRJ, pod komandom okrivljenog Pantića i uz pomoć okrivljenog Zarića, učestvovali su u proterivanju, pljački i uništavanju imovine civilnog stanovništva albanske nacionalnosti, na način da su u početku nasilno proterali civilno stanovništvo iz njihovih domova.
Dalje se navodi da su idući od kuće do kuće proterali stotine hiljada stanovnika iz njihovih domova u svim selima opštine Istok. Nakon odlaska stanovništva, prvo su opljačkali imovinu civila, a zatim zapalili svaku kuću u svim selima opštine Istok, potpuno uništivši imovinu civilnog stanovništva.
Usled toga je spaljeno oko 5.000 kuća, ubijeno je 260 ljudi, od čega 19 dece, pri čemu je naneta i druga materijalna šteta.
Postoji osnovana sumnja da je okrivljeni Žarko Zarić, u saizvršilaštvu, počinio krivično delo „ratni zločin protiv civilnog stanovništva“ iz Krivičnog zakona bivše Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije, po važećem zakonu u vreme izvršenja krivičnog dela, trenutno inkriminisano kao „zločin protiv čovečnosti“.
Najnovije vesti
