14.10.2021. » 08:51
OP-ED Është e ndaluar, por unë do ta them - Milica Stojanoviq Kostiq
Në një shoqëri në të cilën ligjet dhe të drejtat zbatohen në varësi të atyre që ushtrojnë njëfarë pushteti, themelet e drejtësisë po shemben, duke e lënë atë përgjithmonë me sytë e mbyllur, të ngadaltë dhe të paarritshëm, shkruan gazetarja Milica Stojanoviq Kostiq.
Në një shoqëri në të cilën ligjet dhe të drejtat zbatohen në varësi të atyre që ushtrojnë njëfarë pushteti, themelet e drejtësisë po shemben, duke e lënë atë përgjithmonë me sytë e mbyllur, të ngadaltë dhe të paarritshëm, shkruan gazetarja Milica Stojanoviq Kostiq.
E drejta për shprehjen e lirë të mendimeve është themelore, si ajo për të jetuar dhe punuar. Kur kjo e drejtë hiqet nga institucionet me arsyetimin se është një kërcënim për "ndjenjat e një grupi etnik", nuk ka vend për të folur për sistemin demokratik. Liria e mendimeve dhe fjalës na mbron nga regjimet autokratike se përdorimi i represionit krijon një iluzion të demokracisë. Në Kosovë dhe Metohi e drejta për lirinë e mendimit dhe fjalës ushtrohet në varësi të cilit komb i përkisni. Nëse e shikojmë të drejtën e shqiptarëve për të shprehur mendimin e tyre në lidhje me "gjenocidin" ose prishjen e kishave ortodokse sepse ato janë "objekte të ndërtuara ilegalisht", kuptohet plotësisht pa marrë parasysh sa të pasakta dhe të pabazuara janë faktet. Shprehja publike e një opinioni të tillë nuk do të sanksionohet, edhe pse mund të karakterizohet si sulm ndaj lirive fetare ose nxitje të urrejtjes ndëretnike. Nga ana tjetër, nëse keni një qëndrim ndaj fjalës Metohija, që do të thotë pjesa e kësaj zone, e përkthyer si pronë manastiri, dhe nëse e thoni publikisht në shoqërinë e shqiptarëve do të hasni në rezistencë të ashpër.
Unë, personalisht, kam marrë një shpjegim në një rast që të mos e them këtë fjalë sepse "fyen popullatën shumicë". Kjo është arsyeja pse Metohija është ndaluar prej vitesh në këtë fushë, në diskursin publik, në mediat dhe shtypin kosovar. Kushdo që guxon të flasë për këtë në institucionet në Prishtinë, menjëherë sanksionohet dhe shpallet "nacionalist serb". Shembujt e futjes së një "ofendimi verbal" kur bëhet fjalë për tema të tilla si Reçak ose bombardimet e RFJ-së flasin gjithashtu për mungesën e lirisë së fjalës në Kosovë dhe Metohi. Nëse qëndrimi juaj nuk është i njëjtë me atë që mbizotëron në diskursin publik ose "kuptimin" publik shqiptar, ai është i gabuar dhe dënohet me ligj.
Prandaj, liria e mendimit nuk guxon të varet nga opinioni i shumicës dhe as represioni i shumicës së popullsisë kudo që ndodhet. Kur zbatimi i drejtësisë kryhet në mënyrë selektive, pritet që ligji të mos jetë i njëjtë për të gjithë dhe që është në kundërshtim me pikëpamjet demokratike të botës. Në një shoqëri ku ligjet dhe të drejtat zbatohen në varësi të atyre në pushtet, themelet e drejtësisë po shemben duke e lënë atë përgjithmonë me sy të mbyllur, të ngadaltë dhe të paarritshëm. Gjëja që krijon pasiguri në themelet e pozicionuara si kjo është deklarata e verifikuar se në një shoqëri në të cilën një e drejtë nuk respektohet, asnjë e drejtë nuk do të respektohet. Respekti i tyre do të varet nga fituesi aktual i zgjedhjeve. Dhe ndërsa ne të gjithë, si qenie njerëzore, nuk guxojmë të mbrojmë të drejtat e të tjerëve, duke rrezikuar me vetëdije privilegjet tona aktuale, ne mbetemi të bllokuar nga retorika nacionaliste që na çon gjithashtu në heqjen e të drejtave të tjera themelore.
Kjo është arsyeja pse publiku dhe media vendore shqiptare po merren më shpesh me situatën në Afganistan, sepse duket se është shumë larg, por ne jemi aq afër saj, vetëm se "nuk na lejohet të flasim për të!".
Dhe cili është qëllimi i gjithë kësaj?
Nëse kthehemi disa vite në të kaluarën, do të kujtojmë se serbëve në Kosovë dhe Metohi iu ndalua gjithashtu e drejta për liri intelektuale, e drejta për të zgjedhur materiale leximi, për të përmirësuar ose dashuruar fjalën e shkruar. Mijëra libra nga autorë serbë ose të huaj, të cilët u përkthyen vetëm në gjuhën serbe, u kapën në vendkalimin administrativ. Njohuria është fuqi, dhe kur dikush e ndalon atë, është e qartë se ai ka bërë një hap të parë të mirë drejt realizimit të një plani për të ndryshuar mendimin tuaj. Në zonat serbe në jug të lumit Ibër, nuk ka më librari apo dyqane ku mund të blini një libër. Sidoqoftë, dëshira për dije është më e fortë se ndalimet e thjeshta, duke i bërë kështu serbët "të aftë" për të sjellë libra, si në kohët më të tmerrshme të autoriteteve autokratike. Biblioteka në Graçanicë, e cila ka vite që lufton kundër këtij vendimi të institucioneve të Prishtinës, gjithashtu ka merita të mëdha për këtë.
Kur libri u ndalua, hapi tjetër ishte gjuha. Respektimi i së drejtës për gjuhën serbe në institucione është një temë shumë e njohur në këtë fushë. Nuk ekziston. Mbetet e paplotësuar.
Hapi tjetër ishte fjalimi. Ne u kthyem në fillim. Ose është më e përshtatshme të vendosni tre pika këtu, me dëshirë por me parashikim. Mirëpo, ajo që na duhet patjetër, është e gdhendur thellë kur flasim për të gjitha këto, faktin që po ndodh në Evropë, në shekullin 21, nën syrin vigjilent të bashkësisë ndërkombëtare, e cila edhe një herë, në të tria gjuhët, (në mënyrë deklarative) u bëjnë thirrje të dyja palëve të respektojnë vlerat themelore të demokracisë dhe parimet e saj.
Lajmet e fundit
