13.03.2021. » 21:57
OP ED Pjesëmarrja e qytetarëve në proceset e vendimmarrjes në Kosovë - Marko Milenkovic
Korrniza ligjore për pjesëmarrjen e qytetarëve në procesin e vendimmarrjes së Kosovës është zhvilluar dhe përshtatur për vite me radhë, duke u përputhur me standardet evropiane. Bashkësia ndërkombëtare dhe shoqëria civile kanë dhënë një kontribut të rëndësishëm në këtë proces duke ofruar propozime inovative të politikave, por edhe në zbatimin e aktiviteteve specifike në fushën në të cilën ishte përfshirë sektori publik dhe qytetarët.
Korrniza ligjore për pjesëmarrjen e qytetarëve në procesin e vendimmarrjes së Kosovës është zhvilluar dhe përshtatur për vite me radhë, duke u përputhur me standardet evropiane. Bashkësia ndërkombëtare dhe shoqëria civile kanë dhënë një kontribut të rëndësishëm në këtë proces duke ofruar propozime inovative të politikave, por edhe në zbatimin e aktiviteteve specifike në fushën në të cilën ishte përfshirë sektori publik dhe qytetarët.
Sidoqoftë, edhe pse është bërë njëfarë progresi në nivelin qendror, si dhe në disa komuna më të mëdha, pjesëmarrja e qytetarëve në procesin e vendimmarrjes në qeveritë e tjera lokale është në një nivel shumë të ulët. Është e rëndësishme të theksohet se situata në katër komunat në veri të Kosovës ndryshon nga ato në jug të lumit Ibër sepse qeveritë më të reja lokale kanë probleme me mungesën e burimeve njerëzore dhe financiare.
Nga ana tjetër, megjithëse zgjedhjet e treta lokale të Kuvendit të Kosovës do të mbahen këtë vit në komunat në veri, duket se ne si shoqëri nuk kemi arritur të zgjidhim disa çështje që janë me rëndësi të madhe për cilësinë e jetës së serbëve. Ne ende kemi institucione publike që janë kryesisht jofunksionale ose pjesërisht funksionale, dhe ka ende një ndërthurje të institucioneve brenda dy sistemeve, e cila shpesh është shumë konfuze. Përveç faktit që ka probleme në mungesën e burimeve, duket se ka çështje në organizimin e tyre sepse shpesh ndodh që punonjësit në qeveritë lokale nuk janë të sigurt për cilin sistem po punojnë dhe për cilat institucione janë përgjegjës si dhe ka një mungesë të programeve të modernizimit dhe trajnimit për punonjësit e sektorit publik.
Pavarësisht nga drejtimi i rrethanave politike dhe zgjidhja e çështjes së Kosovës, komuniteti serb në Kosovë ka nevojë për institucione që ofrojnë shërbime efikase dhe cilësore për qytetarët, prandaj është thelbësore që të ketë qeveri lokale efikase, si dhe institucione të tjera publike.
Sidoqoftë, arsyet e lidhjes së pamjaftueshme të qytetarëve me institucionet lokale mund të gjenden tek vetë qytetarët, më saktësisht në mungesën e interesit të qytetarëve, e cila më së shumti reflektohet në përgjigjen e tyre të papërfillshme për të marrë pjesë në mekanizmat ekzistues siq janë takimet e kuvendeve komunale, dëgjimet publike , konsultime. Ata që marrin pjesë zakonisht inkurajohen nga përfaqësues të shoqërisë civile ose ndonjë organizate ndërkombëtare.
Komunat duket se duhet të krijojnë kanale dhe mjete të përhershme që u mundësojnë qytetarëve të kontribuojnë në vendosjen e përparësive dhe qëllimeve, të paraqesin pikëpamjet e tyre dhe të përcjellin informacion nga komunitetet e tyre dhe të tregojnë problemet dhe sfidat me të cilat përballen, të monitorojnë zbatimin e politikave dhe të vlerësojnë rezultatet e tyre.
Për këtë qëllim, katër platforma në internet të E-komunës (www.ezvecan.com, www.esevernamitrovica.com, www.eleposavic.com, www.ezubinpotok.com) u krijuan nga Iniciativa e Re Sociale. Këto platforma në internet u sigurojnë qytetarëve informacion mbi lajmet e rëndësishme në katër qeveri lokale në veri të Kosovës, qasje në dokumentet publike dhe strukturën organizative të komunave, si dhe pjesëmarrjen përmes platforms Pyetni Kryetarin e Komunës dhe mekanizmave të Sistemit 48 Orësh.
Sipas të dhënave nga raporti i punës nga E-komunat [1], i cili ishte publikuar në janar të këtij viti, këto platforma në internet u vizituan nga më shumë se 39,000 vizitorë në më shumë se 65,000 sesione. Sipas të njëjtit raport, qytetarët kanë përdorur mekanizma për pjesëmarrjen e qytetarëve 148 herë - Pyesni Kryetarin e Bashkisë dhe Sistemin e 48 Orëve.
Gjithashtu, sipas të dhënave nga i njëjti raport, i cili tregon rezultatet e një pyetësori të realizuar me qytetarë në veri të Kosovës, rreth 85% e të anketuarve informohen rregullisht ose herë pas here për punën e qeverive të tyre lokale dhe më shpesh përdorin rrjete sociale, media lokale dhe faqeve elektronike të komunave. Pothuajse 80% e të anketuarve mendojnë se komunat elektronike ishin të dobishme në prezantimin e tyre me strukturën dhe punën e qeverisjes lokale, dhe qytetarët janë më të interesuarit për lajmet, pastaj informatat për qeverinë lokale dhe dokumentet publike. Më shumë se 62% e të anketuarve mendojnë se E-komunat u mundësojnë qeverive lokale të jenë më transparente dhe të përgjegjshme ndaj qytetarëve, dhe rreth 97% e të anketuarve mendojnë se faqet e E-komunave janë të lehta për t'u përdorur.
Nga kjo që u potencua më sipër, mund të konkludohet se është e mundur të arrihet komunikimi midis institucioneve dhe qytetarëve dhe të sigurohet pjesëmarrja dhe kontributi i qytetarëve në proceset e vendimmarrjes. Sidoqoftë, është e nevojshme të futen kanale inovative të komunikimit dhe mekanizmave të pjesëmarrjes që janë të këndshme për qytetarët, por gjithashtu të lehta për t'u përdorur. Gjithashtu, është e nevojshme të shqyrtohen dhe analizohen rregullisht qëndrimet dhe sugjerimet e qytetarëve në mënyrë që të kemi një pasqyrë më të qartë të nevojave të tyre.
[1] E-komunat – Raport Pune, Iniciativa e re sociale, 2021
Lajmet e fundit
